Μανασσής Ηλιάδης (1730-1805)

Λόγιος κληρικός και ιατροφιλόσοφος. Θεωρείται ο εισηγητής της πειραματικής διδασκαλίας της φυσικής και της χημείας στην ελληνική Ανατολή.

Γεννήθηκε στο Μελένικο το 1730. 
Σπούδασε αρχικά στην ελληνική Ακαδημία του Βουκουρεστίου, κοντά στον περιώνυμο τότε δάσκαλο Αλέξανδρο Τυρναβίτη (1761). Αργότερα δίδαξε και ο ίδιος στο ίδρυμα αυτό (1759-69), κυρίως αριστοτελική φιλοσοφία κατά το σύστημα του Θεόφιλου Κορυδαλλέα.

Σε προχωρημένη σχετικά ηλικία, γύρω στα 40, αποφάσισε να συμπληρώσει τις σπουδές του στην Ιταλία. Σπούδασε ιατρική στην Μπολόνια και κατόπιν επέστρεψε στο Βουκουρέστι· δεν έμεινε όμως εκεί για πολύ. Με χορηγία του φιλοπρόοδου ηγεμόνα της Βλαχίας, Αλέξανδρου Υψηλάντη, έφυγε για τη Γερμανία για να ειδικευτεί στις φυσικές επιστήμες.

Επιστρέφοντας αργότερα στη Βλαχία, έφερε μαζί του διάφορα όργανα και σκεύη για την εποπτική και πειραματική διδασκαλία της φυσικής και της χημείας. Έτσι, για πρώτη φορά στην ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης, εγκαταστάθηκε στην Ακαδημία του Βουκουρεστίου το πρώτο «πειραματικόν θέατρον» ή, αλλιώς, «ταμείον της φυσικής ιστορίας», όπως ονομάστηκε το νεοσύστατο εκείνο εργαστήριο. 
Διευθυντής της Ακαδημίας από το 1780, ο Ηλιάδης. επιδόθηκε με ενθουσιασμό στη διδασκαλία όχι πια της παραδοσιακής κορυδαλλικής φιλοσοφίας, αλλά της χημείας και της «πειραματικής φιλοσοφίας» (δηλαδή της φυσικής), τις μόνες επιστήμες, όπως έλεγε, που μπορούν να μας αποκαλύψουν την πραγματική αλήθεια για τη φύση.

Για τα τελευταία είκοσι χρόνια της ζωής του δεν έχουμε επαρκείς πληροφορίες. Στο διάστημα 1783-84 φαίνεται ότι ήταν εγκατεστημένος στο Σίμπιου της Τρανσυλβανίας, απ’ όπου αλληλογραφούσε με τον ιεροκήρυκα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Δωρόθεο Βουλησμά. Άγνωστες επίσης είναι οι περιστάσεις που τον έφεραν στη Βιέννη, όπου μαρτυρείται ήδη το 1792. Από τα συγγράμματά του δεν σώθηκαν παρά μόνο μερικά επιγράμματα και ένας εγκωμιαστικός λόγος προς τον ηγεμόνα Αλέξανδρο Υψηλάντη (Λειψία, 1781).

Ήταν πατέρας του Θεοδόσιου Ηλιάδη, επίσης ιατρού.

Πέθανε στη Βιέννη το 1805.